Rozmnażanie.

Jeśli warunki są w terrarium dobre, to jaszczurki te dość łatwo łączą się w godowe pary. Samiec popisuje się ferią barw i już po kilkunastu minutach dochodzi do kopulacji trwającej kilka zaledwie minut. Zapłodniona samica zmienia ubarwienie i zaczyna odganiać samca, co stanowi dla niego dość duży stres. Aby ochronić zwierzęta przed takim doświadczeniem należy je jak najszybciej rozdzielić tak fizycznie jak i wzrokowo. Jej zaś należy zapewnić lepsze wyżywienie, suplementy diety i dużo świeżej i czystej wody. W ściółce robimy norę i umieszczamy tam pojemnik z miękkim, wilgotnym torfem lub substratem, by samica mogła tam złożyć jaja. Potem wyjmujemy uważając, by jaj nie obrócić, gdyż spowoduje to obumarcie zarodków i przenosimy do inkubatora. Młody przychówek rodzi się po około 165 dniach. Noworodki mają po 7 cm. Zapewniamy im promiennik UVB, obfitą ilość bezkręgowców, dodatkowo wapń i witaminy oraz łatwo dostępną świeżą wodę.

Żywienie kameleona

Kameleony często podskubują rośliny rosnące w terrarium, Najbardziej lubią trzykrotkę. Nie pogardzą też liśćmi mlecza, endywii czy rucoli oraz kawałkami słodkich owoców. Ale nie wolno podawać cytrusów, a awokado jest wykluczone. Jednak wegetarianizm nie jest ich cechą dominującą. To drapieżniki i dlatego też trzonem diety muszą być owady. Najczęściej podaje się koniki polne. Jednakże, by uniknąć monotonii w żywieniu (bo kameleony są wrażliwe na monodietę i tracą apetyt), możemy podawać karaczany, jedwabniki, muchy, młode świerszcze, pająki, motyle, ćmy, pasikoniki i mysie noworodki. Ponieważ kameleony należą do bardzo żarłocznych jaszczurek, a nasz, jemeński, jest na dodatek dość duży, jak na przedstawiciela tej rodziny gadów łuskoskórych, więc i pożywienia będzie potrzebował znacznie więcej. Po prostu kameleona trzeba karmić obficie i już. Dlatego też przed rozpoczęciem jego hodowli należy się zastanowić nad założeniem własnej hodowli karmowej lub zorganizowaniem sobie łatwego dostępu do dobrego i taniego źródła pokarmu. W przeciwnym razie musimy się liczyć ze sporymi wydatkami. Muchy stanowią doskonały pokarm objętościowy. Wystarczy zakupić w sklepie wędkarskim (lub wyhodować samemu) białe robaki, ich poczwarki w pudełku umieścić w terrarium, a z wylęgniętymi muchami nasz podopieczny sobie poradzi. Można też poczwarki zamknąć w pudełku, a wylęgłym muchom podać do jedzenia witaminowo-wapniową papkę celem podniesienia ich wartości odżywczej i dopiero po tym wpuścić do pomieszczenia. Inne owady można zmykać w pudełku, dosypać wapnia i witamin, potrząsnąć o dopiero oklejone tym „pudrem” owady przenieść do kameleona. Nie wolno jednak przesadzać. Wapń należy podawać 2-3 razy w tygodniu, a witaminy tylko 1 raz. Nie wolno podać żywych larw muchy, gdyż ta, połknięta w całości, może dotrzeć do jelit i je zperforować swoim narządem gębowym doprowadzając do śmierci naszego pupila. Najlepiej owady podawać do terrarium, by pobudzić aktywność kameleona. Preferować, przy tej metodzie, należy te ruchliwe owady, które nie mają tendencji do chowania się, czyli koniki polne, pasikoniki, motyle, ćmy, muchy. Można też podawać je „z ręki”. Po jakimś czasie nasz kameleon będzie rozpoznawał nasz zapach i bez obaw da się karmić. Gdy jest on bardzo młody i niedoświadczony, chory lub niesprawny z jakiegoś powodu powinniśmy karmić go „z pudełka”, by ruchliwe owady nie „gubiły” mu się na sporej przestrzeni jego pomieszczenia. To samo dotyczy karmienia drewnojadami (zoophobasami) lub mączniakami, gdyż te dość sprawnie potrafią ukryć się w ściółce podłoża. Ale karmienie nimi należy stanowczo ograniczyć do minimum, ponieważ ich pancerzyki chitynowe (w większej ilości) mogą powodować zaparcia wynikłe z zaczopowania przewodu pokarmowego kameleona.

I sprawa ostatnia: pojenie. Kameleon nie potrafi wypić wody z miseczki. Trzeba mu zamontować kropelkowe poidełko lub tak spryskiwać roślinność, by mógł sobie poszczególne, kapiące krople pochwycić. Niektóre kameleony chętnie piją z wodospadu. Ale gdy poświęcimy nieco czasu, by nauczyć go pić z pipety, to zyskamy dwie rzeczy: będziemy mieli pewność, że jest dostatecznie napojony oraz będziemy mogli wraz z wodą „podrzucić” dodatkowe witaminy, wapń czy lekarstwa!

Terrarium dla kameleona.

Musi ono być odpowiednio duże. Typu leśnego (dużo gałęzi dostosowanych średnicą do łap danego kameleona, żywe rośliny i pnącza pozwalające na ukrycie się czyli zwiększenie poczucia bezpieczeństwa) o układzie pionowym i wymiarach minimalnych 100/60/100 cm dla jednego samca ew. 2 samic, a 80/50/80 dla pojedynczej samicy. Bardzo ważnymi czynnikami są temperatura, wilgotność i wentylacja. Pomieszczenie posiadające szklane lub plastikowe ściany powinno co najmniej jedną z nich mieć z siateczki metalowej lub też plastikowej. Oczywiście możemy także zastosować wolierę całkowicie zbudowaną z siatki, ale wówczas musimy przewidzieć silniejsze ogrzewanie z uwagi na łatwiejsze ubytki ciepła. Najlepsza jest pół woliera. Temperatura w pomieszczeniu powinna wynosić 24-30 st. C. Kameleon, będąc zwierzęciem zmiennocieplnym, lubi wygrzewać się w słońcu. Namiastkę tego możemy mu zapewnić podwieszając lampę typu promiennik – lustrzanka tzw. kwoka lub grzybek. Pod promiennikiem tym temperatura nie powinna przekraczać 34-38 st. C i należy go tak umieścić lub osłonić siatką, by zwierzę nie mogło się poparzyć. W nocy wystarcza temperatura pokojowa. Jeśli zauważymy, że na ściankach zbiera się para wodna lub nasz podopieczny spędza czas z otwartym pyskiem, jakby ziajał, oznacza to iż wentylacja pomieszczenia jest niewydolna, a zwierzęciu jest za gorąco i duszno. Należy natychmiast to zmienić. Ale tu trzeba pamiętać, by nie narazić kameleona na przeciągi. Jest on na to bardzo wrażliwy i łatwo może zapaść na schorzenia dróg oddechowych niebezpieczne dla jego życia. Dobrze jest też pokój z terrarium często wietrzyć. Żeby utrzymać właściwą wilgotność wystarczy ustawić wewnątrz pojemniczek z parującą wodą lub spryskać terrarium wodą dwa razy dziennie. Oświetlenie musi być jasne. Najlepszym do tego będzie zamontowanie świetlówek UV (dostępne są z sklepach zoologicznych), która zapobiega również niektórym schorzeniom. Dno pomieszczenia najlepiej wymościć korą lub kostką kokosową oraz papierem, co ułatwi nam sprzątanie. Bo odchody, różne odpadki i martwe owady należy usuwać codziennie. Kameleonowi i tak jest obojętne jaka jest ściółka, gdyż przebywa wyłącznie na gałęziach powyżej.

Hodujemy kameleona – cz.1 – Co o nim wiemy?

Pomimo, że wszystkie gatunki objęte są międzynarodową ochroną wiele z nich można hodować w specjalnych terrariach. Kameleony (Chamaeleonidae) należą do rodziny gadów (Reptilia) z podrzędu jaszczurek (Sauria, Lacertilia) nadrzewnych, która obejmuje dwie podrodziny liczące sześć rodzajów i około 120 form i gatunków

Kameleon jest gadem. To gromada zmiennocieplnych kręgowców. A co wiemy o gadach? Ich filogeneza zaczyna się pod koniec ery paleozoicznej, w Karbonie. To około 265-210 mln lat temu. W mezozoiku – 185-60 mln lat temu – stanowiły grupę dominujących zwierząt. Dziś grupa ta liczy zaledwie około 5 tyś. gatunków. Gady z reguły mają ciało pokryte łuskami, płytkami rogowymi i tarczkami. Chronią one skórę pozbawioną na ogół gruczołów śluzowych przed wysychaniem, pomagają w poruszaniu się i stanowią tarczę obronną. Są głównie mięsożerne, a zdobycz połykają w całości. Wyjątki od tej zasady pomijam celowo. Zamieszkują całą kulę ziemską (nawet w górach na wysokości do 4500 m n.p.m.) za wyjątkiem obszarów polarnych.

W drugim okresie mezozoiku, w jurze, wydzieliły się jaszczurki. Dziś to najliczniejsza grupa gadów licząca sobie około 3,5 tyś. gatunków. Głównie u tych, żyjących na drzewach lub obszarach pustynnych, możemy zaobserwować występowanie na powierzchni ciała grzebieni, kołnierzy, rogowych kolców oraz rogów. Wszystkie posiadają najrozmaitsze ubarwienia skóry od ostrzegawczych u osobników groźnych, bo np. trujących do upodabniających je do otoczenia, co nazywamy mimikrą. U form tropikalnych często są one bardzo jaskrawe z przewagą odcieni zieleni. Ich ciało jest wydłużone, a cechą charakterystyczną najliczniejszej rodziny jaszczurek właściwych (Lacertidae) jest długi, łamliwy ogon, który potrafią po stracie regenerować (np. żyjąca w Polsce jaszczurka zwinka). Są i jajo- i żyworodne. W większości są mięsożernymi drapieżnikami polującymi głównie na owady.

Kameleony aktywne są wyłącznie w ciągu dnia. Rozmiary mają raczej niewielkie, gdyż ich długość, w zależności od gatunku, waha się od 3,5 do 60 cm. Potrafią przemieszczać chromatofory w skórze dzięki czemu bardzo łatwo zmieniają ubarwienie ciała np. pod wpływem strachu, światła, temperatury czy podniecenia lub by się ukryć - kamuflaż czyli wspomniana wyżej mimikra. Ponieważ prowadzą nadrzewny tryb życia ich kończyny są wspaniale do tego przystosowane; zrośnięte przeciwstawnie palce 2 i 3 pozwalają zacisnąć się na gałęzi niczym obcęgi, zaś długi ogon jest tak chwytny jak u małp. Oczy mają nieosłoniętą jedynie źrenicę, są wyłupiaste i duże. Zwierzę potrafi każdym oddzielnie prowadzić obserwację. Nazywa się to widzeniem rozbieżnym, a pole ich widzenia obejmuje 180 st. w płaszczyźnie poziomej i 90 st. w pionowej. Żywią się owadami, które chwytają wyrzucając na znaczną odległość język z rozszerzonym, lepkim końcem. Robią to z zawrotną szybkością 5 m/s. Ofiara ma zaledwie 0,01 s, by uniknąć upolowania. Żyją raczej krótko. W zależności od wielkości mały do 2,5 roku, średnie 4-5 lat, duże 5-8 lat, a w wyjątkowych przypadkach do 10 lat. Samice zwykle krócej od samców ze względu na większą eksploatację organizmu spowodowaną przechowywaniem spermy, dojrzewaniem jaj lub płodów. Jednak większość kameleonów jest jajorodna. Po zapłodnieniu samica składa zwykle do 40 jaj. Tylko duże gatunki składają do 70. Okres inkubacji trwa dość długo, bo na ogół 150 – 200 dni (czasem do 320 dni). Młode w ciągu pierwszego miesiąca życia szybko rosną i podwajają swoją wagę, a w wieku 6-9 miesięcy osiągają dojrzałość płciową. Żyją pojedynczo, agresywnie (pomimo raczej powolnego poruszania się) broniąc i pilnując swojego terytorium.